Özet

Yetişkin eğitimi, yetişkin bireylerin eğitim olanaklarına erişebilmesi, değişen ve dönüşen toplumsal dinamikleri “okuyabilmesi” ya da “uyum sağlayabilmesi” adına oldukça önemli bir yere sahiptir. Genel olarak eğitim, özel olarak ise yetişkin eğitimi, kendi başına yalıtılmış bir toplumsal olgu olmayıp; toplumun ekonomik, kültürel, siyasi yapılarıyla da bütünlük içerisindedir. Yetişkin eğitiminin sosyolojik boyutunu yansıtan bu durum, kadın olmak özeline indirgendiğinde ise modern aile anlayışındaki toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü toplumsal olgularla iç içe geçmekte, geleneksel yetişkin eğitimi aracılığıyla da yeniden üretilmektedir. Bu doğrultuda ise ikinci dalga kadın hareketinin ve sosyalist feministlerin kadının ikincilleştirilmesinde gördüğü temel dayanak “ev içi ücretsiz emek” olmaktadır. Ev içi ücretsiz emeğin ücretli emeğe dönüşüp ekonomik olarak değer kazanması gerektiğini düşünen sosyalist feministler, böylece kadınların da üretim alanına girebileceğini ve bu rollerin kadına atfedilen biyolojik yazgıdan çıkacağını savunmaktadır. Bu noktadan hareketle, yetişkin eğitiminin kamusal uygulama kurumlarından olan halk eğitimi merkezleri, kadın yetişkinlerin öğrenme süreçlerinin kalıplaşmış toplumsal cinsiyet rolleriyle olan ilişkisini anlayabilmek ve ev içi emek kategorisine girebilecek türde olan kursları ekonomik bir katkıya dönüştürebilmek adına önem arz etmektedir. Nitel araştırma deseni içerisinde gerçekleştirilen bu çalışmada; toplum tarafından öğretilen kalıplaşmış toplumsal cinsiyet rollerinin, kadın kursiyerlerin yetişkin eğitimi süreçlerini nasıl etkilediğini ve söz konusu bireyler tarafından nasıl değerlendirildiğini anlamak; halk eğitimi merkezi kurslarına katılan kadın yetişkinlerin, süreçteki sosyal ortamları doğrultusunda ev içi ücretsiz emek deneyimlerine eleştirel perspektiften bakabilme becerilerini betimlemek; ve özel alanda gerçekleşen ev içi ücretsiz emeğin neden olduğu dezavantajın yarattığı koşulların eğitim ve istihdam olanaklarına nasıl yansıdığını anlamak hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Yetişni eğitimi, ev içi ücretsiz emek, sosyalist feminizm, toplumsal cinsiyet, dönüştürücü öğrenme, eleştirel düşünme, halk eğitimi merkezi.

Abstract

Adult education has a very important place in terms of accessibility of education opportunities for adults, "reading" or "adapting" changing and transforming social dynamics. Education in general, and adult education in particular, is not an isolated social phenomenon on its own; it is also integrated with the economic, cultural and political structures of the society. When this situation, which reflects the sociological dimension of adult education, is reduced to being a woman, the gender-based division of labor in modern family understanding is intertwined with social facts and is reproduced through traditional adult education. Accordingly, the second wave of women's movement and socialist feminists' mainstream labor is the “free labor at home”. Socialist feminists who think that in-home free labor should turn into wage labor and gain economic value, thus argue that women can enter the production area and these roles will emerge from the biological destiny attributed to women. Moving from this point, public education centers, which are one of the public implementation institutions of adult education, are important in order to understand the relationship between the learning processes of female adults with stereotyped gender roles and to transform the courses that can fall into the category of domestic labor into an economic contribution. In this study carried out within the qualitative research design; to understand how stereotyped gender roles taught by the community affect adult education processes of female trainees and how they are evaluated by those individuals; Describe the skills of female adults participating in public education center courses from a critical perspective to home-based free labor experiences in line with their social environment in the process; and it is aimed to understand how the conditions created by the disadvantage caused by free home labor in the private area reflect on education and employment opportunities.

Keywords :Adult education, free labor at home, socialist feminism, gender, transformative learning, critical thinking, public education center.