Özet
Söz varlığı insanların kültürel, manevi, siyasi, sosyal ve günlük hayatını mükemmel şekilde yansıtan bir aynadır. Her dilin zenginliği öncelikle onun söz varlığının zenginliği ile ilgilidir. Dilde mevcut olan kelimeler ve deyimler kendi doğalarına göre aynı karaktere sahip değildir. Sosyo-politik yaşamda, kültürel çevrede, sanatta ve çeşitli alanlarda yenilikler ve gelişmeler olsa da bazı sözcükler ve deyimler kalıplaşmış olarak dilde yaşamaya devam etmektedir. Zengin bir dil zengin bir terminolojik sisteme sahiptir ve bu sistem dilin söz varlığının belirli bir bölümünü işgal eder. Geçmişten günümüze istilah, terim olarak tanımlanan kelimeler sınırlı semantiği olan kelimeler özel bir katman oluşturmuştur. Dilin söz varlığını oluşturan bu terimler belirli bir talep bazında ortaya çıkar ve özel anlam ifade ederek, farklı alanlarla ilgili belirli kavramı karşılamak için kullanılır. Her alanda olduğu gibi, hukuk sisteminin de kendine özgü kavramları ve terimleri vardır. Türk dillerinde resmi-iş üslubunun, hukukî yazı stilinin teşekkülü bu üslubun terminolojik hazinesinin oluşumu şartlanmıştır. Türk hukuk sistemi, Eski Türk devletciliği, teşkilatlanma gelenekleri ve töre kanunları temeline dayanmaktadır. Türklerin kadim tarihini yansıtan yazıtlar hem devletcilik sistemi hem de siyasal ve hukukî görüşlerin yansıdığı kaynaklardır. Belli bir zamana kadar ortak bir siyasi, hukukî, resmi-iş üslup ve terminoloji kullanılmış olsa da, siyasal temerküzleşme ve bunun sonucunda milli dillerin gelişimi nedeniyle hukukî terminoloji sistemde farklılıklar meydana getirmiştir. Bu çalışmada, Türk dillerindeki hukuk terminolojisine teşekkülüne sistemli teorik bakış açıları sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Türkçe, Resmi-iş üslubu, Hukuk dili, Söz varlığı, Terminoloji.
Abstract
The lexicon is a mirror that perfectly reflects the cultural, spiritual, political, social and everyday life of a people. The richness of any language is primarily related to the richness of its vocabulary. A rich language has a rich terminological system, and this system occupies a certain part of the vocabulary of the language. The words and word combinations that exist in a language do not inherently have the same character. Although there are innovations and developments in socio-political life, cultural environment, art and various fields, some words and phrases live on in the language as stereotypes. From the past to the present, words called terms or used in limited semantics have formed a special layer. These terms, which make up the vocabulary of the language, are formed on the basis of a basic need and are used to express a certain concept in relation to different areas by conveying a particular meaning. As in any field, the legal system has its own concepts and terms. The formation of the official-business style and the legal writing style as well as the formation of the terminological treasure of this style have been conditioned in the Turkish languages. The Turkish legal system was based on the ancient Turkish statehood, organizational traditions and customary laws. Writings reflecting the ancient history of the Turks are sources reflecting both the etatist system and political-legal views. Although a common political, legal, official-business style and terminology were used until a certain time, differences in the legal terminology system occurred due to political concentration and the resulting development of national languages. In this study, systematic theoretical perspectives on the formation of legal terminology in Turkish languages will be presented.
Keywords :Turkish, Official-business style, Legal Language, Word presence, Terminology.